Daily Archives: 21 Նոյեմբերի, 2023
Document
Ուրարտու.Վանի թագավորություն
Առաջադրանք 1
Ուրարտու.Վանի թագավորություն Ք.Ա.IX-VI/պատմել/
Տալ նոր բառերի, հասկացությունների բացատրությունը:
Արձանագրություն-քարի՝ աղյուսի և նման կարծր առարկաների վրա փորագրություն:
Սեպագրեր ֊ սեպագրական արձանագրություն:
Թվարկել Վանի թագավորության հզորացման պատճառները:
Թշնամու կողմից պատճառած վտանգի պատճառով Վանի թագավորությունը հզորացավ։
Պատմել Վանի թագավորության հիմնադրման մասին:
Վանի թագավորությունը հիմնադրվել է Վանա լճի ավազանում, որի հետ էլ կապվում է թագավորության հիմնական անվանումը` «Բիայնիլի» այդ պատճառով էլ գիտության մեջ պետությունը հայտնի է նաև «Վանի թագավորություն» անվամբ: Այն հիմնադրվել է Ք․ Ա․ IX դարում։ Դրան նպաստեց Ասորեստանի հարձակումների հաճախակի լինելը։
Համեմատել Սարդուրի Ա, Իշպուինի, Մենուա արքաների գործունեությունը, կառավարման ժամանակաշրջանը:
Սարդուրի 1-ը կառավարել է մ. թ. ա. 859–843 թթ-ի ընթացքում: Նրա օրոք Վանի թագավորությունը տարածվել է ոչ միայն Վանա լճի ավազանում, այլև Հայկական Տավրոսից հարավ՝ Տիգրիսի վերին հովտում:
Իշպուինին՝ Սարդուրի 1-ի որդին կառավարել է Մ. թ. ա. մոտ 825–810 թթ-ին։ Նա իրականացրել է մի շարք բարեփոխումներ, որոնք շարունակել է նրա որդի Մենուան (մ. թ. ա. մոտ 810–786 թթ.): Կարևոր էին գրայիմ և կրոնական տերության միասնական դիցարանի (պանթեոնի) ստեղծում բարեփոխումները որոնք արձանագրվել են «Խալդյան դարպասի» կամ «Մհերի դուռ» վայրի վրա։
Առաջադրանք 2
Դիտել ֆիլմերից մեկը պատասխանել հետևյալ հարցադրումներին.
10-15 նախադասությամբ ներկայացրու ինչի մասին էր պատմում ֆիլմը:
Ներկայացրու ամենահետաքրքիր հատվածը:
Урок 6. Словарик туриста.
Каждому иностранцу нужен базовый словарный запас, чтобы общаться в другой стране. Поэтому вам необходимо составить туристический словарь, в котором будут представлены самые часто употребляемые слова, их транскрипция и перевод на английский и русский язык.
Например:
Բարեւ – [barev] — hello/здравствуйте
Անուն — (anun) — name/имя
Շնորհակալություն — (shnorakalutyun) — thank you/спасибо
Խնթրեմ — (xntrem) — уou are welcome/пожалуйста
Պատուհան — (patuhan) — window/окно
Տարեկան — (tarekan) — year/год
Բարև – [barev] — hello/здравствуйте
Գեղեցիկ — (gexecik) — beautiful/красивый
Քնել — (qnel) — sleep/спать
Աչք — (achq) — eays
Կենդանի — (kentani) — animal/животное
Քիթ — (qit) nose/нос
Գնդակ — (gndak) — ball/мяч
Հեռախոս (heraxos) — telepon/телефон
Ծաղիկ — (tsaxik) — flower/цветок
Խանութ — (xanut) — shop/магазин
Ինքնաթիռ — (inqnatir) — airplane/самолет
Պատ — (pat) — wall/стена
Երկրի ձգողություն
Մենք անընդհատ և ամենուր տեսնում ենք, որ մարդիկ, առարկաները, կենդանիները, գետերի, լճերի, ծովերի և օվկիանոսների ջրերը Երկրի մակերևույթին են։ Նույնիսկ փորձ կատարելու կարիք չկա պարզելու համար, թե ինչ տեղի կունենա, եթե մարմինը վեր բարձրացնենք Երկրի մակերևույթից ու բաց թողնենք, կամ նետենք որևէ ուղղությամբ: Բոլորդ հրաշալի գիտեք, որ այն նորից կընկնի Երկրի մակերևույթին: Եվ, իհարկե, գիտեք, որ դրա պատճառը Երկրի ձգողությունն է: Այն փաստը, որ Երկիրն օժտված է իրեն մակերևութամոտ մարմինները ձգելու հատուկ ընդունակությամբ, այնքան ակնհայտ է, որ հայտնի է եղել մարդկությանը դեռևս քաղաքակրթության ծագման ժամանակաշրջանից:
Այստեղ ուրիշ հարց կա. միայն Երկի ՞րն է օժտված այդ ընդունակությամբ: Այս հարցի պատասխանը ստանալու նախադրյալներ ստեղծվեցին 15-րդ դարում, երբ լեհ մեծ գիտնական Կոպեռնիկոսը ստեղծեց տիեզերքի կառուցվածքի մասին տեսությունը: Համաձայն այդ տեսության՝ բոլոր մոլորակները, այդ թվում նաև Երկիրը, պտտվում են Արեգակի շուրջը:
16-րդ դարում գերմանացի նշանավոր ֆիզիկոս Կեպլերը երկարատև դիտումների արդյունքում հայտնագործեց Արեգակի շուրջը մոլորակների շարժման օրենքները: Արդեն պարզ դարձավ, որ Արեգակն էլ մոլորակներին է ձգում: 17-րդ դարում անգլիացի հանճարեղ գիտնական Նյուտոնը, ընդհանրացնելով կուտակված փորձը, առաջ քաշեց վարկած այն մասին, որ այդ հատկությամբ օժտված են ոչ միայն Երկիրն ու Արեգակը, այլև բոլոր մարմինները: Ձգողության ուժեր գործում են տիեզերքի բոլոր մարմինների միջև:
Այդ համընդհանուր երևույթն անվանեցին տիեզերական ձգողություն, իսկ մարմինների միջև գործող փոխադարձ ձգողության ուժերը՝ տիեզերական ձգողության կամ գրավիտացիոն ուժեր։